Najbardziej znaną stroną dorobku twórczego Leopolda Tyrmanda jest proza - powieści „Zły”, „Życie towarzyskie i uczuciowe” czy pisany podczas przymusowej przerwy w pracy „Dziennik 1954” to nie tylko najwyższej próby literatura, ale też publicystyczny opis stosunków społecznych panujących w PRL-u w latach, gdy stalinizm stopniowo ulegał odwilży. Autobiograficzna „Filip” to opowieść, jak polskiemu Żydowi udało się przeżyć nazizm we Frankfurcie.

Był jednym z najbardziej oryginalnych prozaików polskich drugiej połowy XX wieku. Pisarz w 1965 roku wyjechał z Polski i osiadł w Stanach Zjednoczonych. Początkowo pisał dla paryskiej „Kultury”, potem do „New Yorkera”. W Stanach wydał m.in. „Cywilizację komunizmu” (1972), będącą wyraźnym sygnałem radykalnej zmiany poglądów z liberalnych na konserwatywne. Wykładał też na State University of New York i Uniwersytecie Columbia.

„W najtrudniejszych czasach zachował wymagającą odwagi niezależność intelektualną” - napisano w uchwale, ustanawiającej rok 2020 Rokiem Leopolda Tyrmanda.

 

„Nie pójdę na żadną służebność myśli, sumienia i egzystencji, nie poprawię sobie niczego w życiu za cenę tego, w co wierzę, co zdaje mi się słuszne i godne mej lojalności”.

Postać owiana legendą, znawca, miłośnik i propagator jazzu - gatunku muzycznego zakazanego w czasach stalinowskich, na które przypadła jego młodość. Jego twórczość i życie były ściśle związane z rzeczywistością PRL-u, a postawa i sposób myślenia wyrażały bunt przeciwko szarości i ograniczeniom tamtego okresu. Ikona polskiego świata artystycznego lat pięćdziesiątych XX wieku, łączony jest ze zjawiskiem „bikiniarzy”, chociaż sam się za bikiniarza nie uważał.

Bikiniarze to subkultura młodzieżowa, która pojawiła się w Polsce w latach 50. XX wieku. Byli to młodzi ludzie, którzy chcieli żyć na własnych zasadach, nie podporządkowując się ścisłym normom społecznym i politycznym obowiązującym w PRL-u. Charakteryzowali się specyficznym stylem ubierania, który miał nawiązywać do kultury zachodniej, szczególnie do amerykańskich wzorców (np. modne były krótkie spodenki, koszule, a także fryzury, które miały przypominać te w stylu amerykańskich gwiazd). Używanie słowa „bikiniarze” nawiązywało do mody na bikini, symbolizujące nowoczesność i luz.

Tyrmand opisał tę subkulturę w swojej powieści „Zły” oraz w innych tekstach, co pomogło w ukształtowaniu obrazu bikiniarzy jako grupy młodych ludzi, którzy starali się żyć wbrew szarości i nudzie PRL-u. Byli oni w pewnym sensie alternatywą dla oficjalnej kultury państwowej, będąc młodymi buntownikami, którzy szukali swojego miejsca w świecie. Zwyczaj noszenia kolorowych skarpetek stał się jednym z charakterystycznych znaków rozpoznawczych bikiniarzy, a także częścią ich dążenia do wyrażenia indywidualizmu i stylu, który kontrastował z szarością i jednolitością, jaką narzucał system komunistyczny. Tyrmand był również jednym z pierwszych, którzy ukazali w literaturze to zjawisko w sposób, który wykraczał poza prostą krytykę systemu. W jego dziełach bikiniarze stawali się symbolem młodzieżowego buntu, wolności, a także sprzeciwu wobec cenzury i szarości PRL-u. Za powieść „Zły” Leopold Tyrmand otrzymał talon na samochód, a Komenda Główna MO zaprosiła go na cykl wykładów o chuligaństwie.

Nasza „NIE-zła” biblioteka chyba ma coś wspólnego z tą kulturą… książki łączą się ze stylem, a każda wizyta to nie tylko okazja do odkrycia czegoś nowego, ale także do złapania pozytywnej energii! A nasza ekipa do zadań specjalnych, niczym bohaterowie „Złego”, nie boi się łamać schematów. Macie swoje ulubione skarpetki do czytania?